Histeri

Psikonevrozlar grubuna giren bir ruhsal bozukluk. Histeride hareket, duyu ve bilinç alanlarında, daha seyrek olarak otonom sinir sisteminde organik bir nedene dayanmayan işlev bozukluğu söz konusudur. Bunlar genellikle çözülmemiş ruhsal çatışmaların göstergesidir. Histeri sık görülen bir rahatsızlıktır; sıklığı topluma, yaşa, kültürel ve sosyoekonomik düzeye göre değişir. Halk arasında dua, muska, üfürükçülük, cincilik, yatır ziyareti ile geçtiği sanılan rahatsızlıklar genellikle histeri grubuna girer.

Histeri, belirtilerine göre üç farklı türe ayrılır. Bunlar konversiyon, disosiyasyon ve somatizasyon bozukluklarıdır. Konversiyon histerisinde genellikle hareket ve duyu organlannda organik bir temele dayanmayan işlev kaybı, azalması ya da artışı vardır. Ayakta duramama, yürüyememe, kasılmalar, ayaklarda ve kollarda güç azalması, ses kısılması, dil tutulması, ses çıkaramama, gözleri açamama hareketle ilgili başlıca belirtilerdir.

Ağnlar, histerik sağırlık, histerik körlük, koku alamama gibi histerik duyu bozukluklannda nörolojik muayenede bir kusur saptanamaz. Duyu kaybı sinir yollarının dağılımını izlemez ve histerik felç bölgeleri çoğunlukla çorap ya da eldiven biçimindedir. Boğazda tıkanma hissi (globus hystericus), kusma, hıçkırık, hava yutma gibi belirtiler de bulunabilir.

Disosiyasyon histerisinde en sık bayılma, bellek kaybı, donakahm, çoğul kişilik, bağırıp çağırma, üstünü başını yırtma, kendini oradan oraya çarpma biçiminde çılgınlık nöbetleri ve uyurgezerlik görülür. Hasta genellikle kendini etkileyen bir olaydan sonra bir koltuğa, yatağa ya da yere düşerek bayılır. Bu sırada kasılma, gerilme, çırpınma gibi saraya benzer bir tablo görülebilir. Somatizasyon bozukluğu, uzun yıllar çok değişik belirtilerle sürer.

Otuz yaşından önce başlar ve ses kısılması, işitme kaybı, görme kaybı, yutma güçlüğü, felçler gibi nörolojik muayenede bir kusur saptanamayan yalancı- nörolojik belirtilerin yanında bulantı, kusma nöbetleri, öğürme, geğirme gibi sindirim sistemi belirtileri, âdet düzensizlikleri, nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, kol ve bacaklarda değişik derecelerde ağnlar görülür.

Hastalarda bütün yaşam boyunca süren belirtiler bir yaşam biçimine dönüşmüştür. Histeri rahatsızlığı olanlar çoğunlukla çekingen, duyarlı, çevrenin istek ve komutlarına uyan, ağır yaşam koşullarına kolay uyum gösteren, duygu ve düşüncelerini dışa vurmayan, çocukluktan başlayarak ailede özel yer ve sorumluluk yüklenen kişilerdir. Tedavide bunaltı giderici ilaçlar, telkin, çevreyle ilişkilerin ve ruhsal koşulların düzeltilmesi, bireysel ve ailesel psikoterapi uygulanır. Bazı olgularda kendiliğinden düzelme görülebilir.

www.neyeiyigelir.com tarafından yayınlanan makalelerin izinsiz kullanılması yasaktır