Böğürtlen (Rubus sp.)
Yerli Amerikan kadınların düşüğü engellemek için böğürtlen yediğini biliyor muydunuz?
Hikâyesi Nedir?
Böğürtlenler, gül familyasına ait çalılardır. Böğürtlen tarlaları her sene meyve verir. Himalaya, Marion, Silvan, hep yeşil ve siyah elması da içeren birçok türü vardır. Hep yeşil (Evergreen)Böğürtlenlerden genelde ahududu ile hibrit meyve yapılır.
Böğürtlenin Tanımı
Hep yeşil Böğürtlenin, Kuzey Avrupa’da yetiştiği ve göçmenler 1850 yılında böğürtleni Doğu Birleşik Devletler’e götürmeden yüzyıllar önce ingiltere’de ünlü olduğu bilinir. Göçmen kuşlar, böğürtlenin ün kazandığı Pasifik kıyısına, batıya doğru böğürtlen tohumlarının yayılmasına yardım etmiştir. Hımalaya böğürtleni Birleşik Devletlere Almanya’dan gelir ama gerçek kökeni Asya’da bulunabilir. Böğürtlenin bu türü, Pasifik’in kuzeybatısında oldukça yaygındır. Böğürtlenler Cascade ve Sierra Dağı otlaklarında bolca bulunur.
Böğürtlen Nerede Yetişir?
Dünyanın en büyük üreticileri Şili, Birleşik Devletler, Guatemala, Meksika, Ekvator, Romanya ve Türkiye’dir. Birleşik Devletler içinde başta gelenler Oregon Kaliforniya, Teksas, Georgia ve Arkansas’dır.
Neden Böğürtlen Yemeliyim?
Böğürtlenler antioksıdan açısından zengindir. Bir test tüpü çalışması çay üzümü, yaban mersini, çilek ve ahududuyla karşılaştırdığında böğürtlenin en yüksek antıoksidan kapasitesine sahip olduğunu ortaya çıkardı. Ayrıca C vitamini, lif ve antikanserojen özellikleri olan tanen, flavonoid ve cyanidin fıtokimyasalları açısından zengindir. Ayrıca kalp rahatsızlığı riskini azaltabilen ve alerjisi olan insanlarda histamin faaliyetini durdurabilen bir antioksıdan olan kuersetin sibi catechinler içerir.
Damıtılmış su ve böğürtleni karışımdan yapılan içeceği her sabah düzenli olarak içmenin bağırsak faaliyetlerini hızlandırdığı bilinmektedir. Böğürtlen yapraklarını çiğnemek veya az önce bahsi geçen içeceği içmek, dişeti kanamaları ve boğaz ağrılarını iyileştirmeye yardım edebilir. Yanıkları iyileştirmek ve rahatlatmak için yanık bölgeyi böğürtlen yapraklarıyla nazikçe övün.
ER KANSERİ: İnsan hücresi çalışmaları, böğürtlendeki bileşenlerin serbest radikalleri yakaladığı, karaciğer ve kolon hücrelerini hasardan koruduğunu göstermektedir.
İnsan akciğer kanser hücreleri üstünde yapılan çalışmalar böğürtlen özünün kanserin daha fazla gelişmesini önlediğim göstermektedir. Fareler üzerine yapılan bir çalışma, böğürtlendeki antosiyanin özünün (cyanidin3glukozit) tümör gelişimini ve metastazı (kanser hücrelerinin yayılması) engellediğini ilk defa kanıtladı.
YEMEK BORUSU KANSERİ: Böğürtlenlerin, laboratuar farelerinin yemek borusu kanseri hücrelerinin gelişimini azalttığı ve engellediği kanıtlandı.
Böğürtlen ile ilgili ipuçları
SEÇİM VE SAKLAMA:
• Koyu renkli, pürüzsüz ve parlak böğürtlenler bulmaya çalışın.
• Çürüğü veya eziği var mı diye bakın, çünkü bu böğürtlenin çabuk bozulmasına yol açar.
• Buzdolabında saklayın. Sadece üç gün dayanabilir ve en lezzetli halı için hemen tüketilmelidir.
HAZIRLAMA VE SERVİS ÖNERİLERİ:
Kullanmadan hemen önce böğürtlenleri soğuk suda yıkayın. Eğer dondurmaya karar verdiyseniz, soğuk suda yıkayın ve hemen buzluk kabına koyun.
• Böğürtlenleri sade yiyin ya da yoğurda, tahıl gevreğine veya meyve salatasına koyun.
• Donmuş böğürtlenlerle marmelat veya reçel yapın.
• Böğürtlen kurabiye ve turtalarda kullanmak için ideal bir meyvedir.
Basit Böğürtlen Gevreği
Sharon Gretto
Servis; 8 kişilik
• Hazırlama ve Pişirme Süresi: 40 dakika
Bu tarif 5 adet enerji deposu yiyecek içerir.
MALZEMELER:
4 su bardağı böğürtlen, taze veya donmuş
4 su bardağı + 1 yemek kaşığı çok amaçlı un
2 su bardağı bal
su bardağı esmer şeker
3 yemek kaşığı limon suyu 1 su bardağı yulaf ezmesi
4 su bardağı + 1 yemek kaşığı katkısız buğday unu
4 yemek kaşığı margarin
HAZIRLANIŞ:
Fırını önceden 375 derecede ısıtın. Geniş bir kâseye böğürtlen, bal, limon suyu ve iki undan da birer yemek kaşığı koyun. Turta tabağına yapışmayı önleyici yemek spreyi sıkın ve karışımı dökün. Ayrı bir kâsede, kalan unları, esmer şekeri, yulaf ve margarini karıştırın. Ufalanana kadar çatalla karıştırın. Böğürtlenli karışımı üstüne serpin. 30 dakika veya kızıl bir renk alana kadar pişirin.
BESİN ÖĞELERİ:
Kalori: 220; Toplam yağ: 5gr.; Doymuş yağ oram: 1,5 gr.; Kolesterol: 0 mg.; Sodyum: 50 mg.; Toplam karbonhidrat: 43 gr.; Lif: 5 gr.; Şeker: 27 gr. ; Protein: 3 gr.